آهن سفید و کاربردهای آن
امروزه از میخ‌ها که جزء اجزای کوچک فولادی به شمار می‌روند گرفته تا ساختمان‌ها و قاب‌های فولادی، موارد بسیار زیادی از آهن سفید طراحی و تولید شده‌اند. آهن سفید با همان آهن گالوانیزه مدت زمان زیادی است که در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. جالب است بدانید که تاریخچه استفاده از آهن سفید به قرن هفدهم میلادی بازمی‌گردد. اما از آن زمان تاکنون، این محصول به‌عنوان گزینه‌ای ایده‌آل و محبوب به جای استفاده از آهن سنتی تبدیل شده است.
آهن سفید چیست؟
آهن سفید یا گالوانیزه در واقع همان آهنی است که سطح بیرونی آن توسط یک لایه روی محافظ، پوشانده شده است. آهن به صورت بالقوه مستعد تأثیر پذیری از آب و هوا خواهد بود. به عنوان مثال، این محصول در معرض رطوبت و اکسیژن، دچار زنگ زدگی و خوردگی شده که با گذشت زمان، این نوع آسیب‌ها می‌تواند منجر به تنزل کیفیت آهن گردد و انسجام درونی آهن را دچار اختلال نماید. خوشبختانه باید بگوییم که گالوانیزه کردن آهن یک روش ساده و مؤثر به‌منظور محافظت از آهن در برابر عوامل مربوط به آب و هوا و موارد مشابه ارائه خواهد کرد.
آهن استاندارد کاملاً از عنصر فلز آهن طراحی و ساخته شده است، در حالی که آهن سفید یا گالوانیزه دارای یک لایه روی بوده که به سطح خارجی و داخلی آن افزوده شده است. زمانی که آهن را گالوانیزه می‌کنند، در حمام روی مایع، غوطه ور خواهد شد. روی به‌گونه‌ای حرارت می‌بیند که از حالت اولیه خود (جامد) به حالت مایع تغییر شکل می‌دهد. سپس آهن را در این حمام روی مذاب فرو خواهند برد و پس از مدت زمانی به آن اجازه می‌دهند تا سرد شود.
زمانی که روی خنک می‌شود، سخت شده و پوسته محافظی روی سطح آهن ایجاد خواهد نمود. گفتنی است که آهن گالوانیزه همان آهن استاندارد است و تنها تفاوت آن در داشتن یک لایه روی است. لایه محافظ روی به آهن این قابلیت را خواهد داد تا در برابر زنگ زدگی و خوردگی مقاومت و دوام بیشتری داشته باشد. بدون این لایه محافظ، آهن در معرض رطوبت و اکسیژن محیط اطراف قرار خواهد گرفت. در صورت عدم کنترل، واکنش شیمیایی که با آهن به وجود می‌آید، اکسیداسیون آهن نامیده می‌شود. این واکنش منجر به از بین رفتن و تغییر شکل آهن خواهد شد.
مزایای آهن سفید
آهن سفید یا گالوانیزه مزایای فراوانی در صنایع مختلف به همراه دارد. از جمله مزایای استفاده از آهن سفید می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
هزینه اولیه این محصول در مقایسه با اکثر فولادهای تصفیه شده پایین‌تر است. علاوه بر این، آهن گالوانیزه بلافاصله آماده جهت استفاده خواهد بود. در نتیجه آماده سازی اضافی از جمله سطح، بازرسی، رنگ آمیزی، پوشش‌ها و غیره را نیاز نخواهد داشت. گالوانیزه کردن آهن سبب صرف هزینه‌های کمتر برای کارخانه‌های تولید‌کننده این نوع محصول شده که سبب محبوب شدن آن نیز شده است. از طرفی باید اشاره کنیم که از یک آهن سفید یا گالوانیزه انتظار می‌رود که در محیط عادی بیش از 50 سال دوام داشته باشد. این مقطع با قرار گرفتن در معرض آب شدید می‌تواند بیش از 20 سال دوام بیاورد و بدون نیاز به تعمیر و نگهداری خواهد بود.
معایب آهن سفید
آهن سفید با وجود مزایایی که در صنعت به همراه دارد؛ معایبی هم خواهد داشت که در زیر به آن‌ها اشاره شده است:
این نوع آهن مقاومت پایین‌تری نسبت به ورق استیل ضدزنگ دارد. همچنین آهن سفید قابلیت جوش‌پذیری پایینی داشته و جوشکاری با آن نیازمند اقدامات ویژه‌ای است. ناگفته نماند که قیمت آهن‌سفید نسبت به آهن سیاه در بازار بیشتر خواهد بود.
کاربردهای آهن سفید در صنایع مختلف
آهن سفید یا گالوانیزه برای مصارف مختلف تولید و مورد استفاده قرار می‌گیرد که از جمله مهم‌ترین کاربردهای آن می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
در نمای ساختمان، تأسیسات، کانال‌های کولر و هوارسان، لوله‌کشی، ساخت ساندویچ پانل و شیرآلات گالوانیزه و … از این محصول استفاده می‌شود.
به دلیل تمیز ماندن و عدم نیاز به شستشوی مکرر در دیوارهای بیرونی مراکز بهداشتی و درمانی و بیمارستان‌ها از آهن سفید استفاده می‌گردد.
در صنعت لوازم خانگی و تجهیزات آشپزخانه مانند کابینت ها، لوله بخاری، دودکش، ناودانی‌ها و …این محصول کاربرد فراوانی دارد.
در دیوار و سقف سوله‌ها و سالن‌ها نیز از اهم سفید استفاده می‌شود.
در صنعت برق و الکترونیک جهت استفاده در پانل‌ها و تابلوهای برق، سینی کابل و …از آهن سفید استفاده می‌گردد.
آهن‌سفید قابل استفاده در صنعت خودروسازی است، به طوری که حدود ۸۰ درصد بدنه و شاسی یک خودرو، از ورق گالوانیزه ساخته می‌شود.
آهن‌سفید قابل استفاده در صنعت پل سازی بوده و همچنین در ساخت ابزارالات صنعتی از میخ و پیج و مهره گرفته تا قطعات بزرگتر هم کاربرد دارد. در واقع باید گفت در تمامی مکان‌هایی که استفاده از آهن معمولی موجب زنگ زدگی و فرسایش می‌شود، از آهن سفید به جای آهن معمولی می‌توان استفاده کرد.
فرآیند تولید آهن سفید
تولید آهن سفید در کارخانجات مختلف تولید کننده به صورت زیر انجام می‌پذیرد:
ابتدا فولاد در محلول چربی زدایی تمیز می‌شود
پس از تمیز شدن، فولاد با قرار گرفتن در اسید سولفوریک گرم رقیق خواهد شد
در مرحله بعد، فولاد در یک محلول آبی (به طور معمول کلرید روی – آمونیوم) شار می‌گردد
پس از شار، فولاد از طریق غوطه‌وری در یک گودال روی مذاب گالوانیزه خواهد شد
در مرحله آخر، فولاد از نظر سازگاری و پوشش کاملا مورد بررسی قرار خواهد گرفت
